یادداشتی بر کتاب«آن شهر شاید!» نوشته الاهه علیخانی

داستان های غریب یک شهر دورافتاده

داستان های کتاب«آن شهر شاید!» الاهه علیخانی به معنای واقعی کلمه غریب هستند. همان توصیفی که نویسنده در ابتدای داستان چهارم کتاب می آورد. ماجراهای چهار داستان این کتاب در شهری اتفاق می افتد که خواننده تنها می تواند موقعیت جغرافیایی آن را تا حدودی تشخیص دهد؛ شهری ساکت و آرام در اطراف اصفهان و به دور از تغییر و تحولات ملموس اجتماعی و تا حدودی غریب و مرموز که در مواردی پناهگاه آدم های فراری از جریانات سیاسی و اجتماعی هم می شود. در درون این شهر اتفاق های ساده و روزمره ای برای ساکنان آن و آدم هایی که پا به این شهر گذاشته و ماندگار شده اند می افتد که ریشه در روابط پیچیده آدم ها در موقعیت های گوناگون دارد. از نگاه نویسنده، این شهر مرموز با همه آدم ها یکسان برخورد نمی کند و جنسیت افراد در این میان تعیین کننده است. به عنوان مثال، شخصیت اصلی یکی از داستان ها، (داستان خدیجه) از کاروان غربتی ها در این شهر جا مانده و ماندگار شده اما ساکنان اصلی شهر هرگز او را به عنوان یک شهروند عادی بپذیرفته اند. از نگاه مردم شهر، خدیجه همچنان یک غربتی است که در شهر آنها جا مانده و ماندگار شده هر چند در طول داستان خواننده متوجه می شود که خدیجه در اصل غربتی نیست و از سر اتفاق وارد حلقه این جمعیت غیر متمرکز شده است. خدیجه در طول بیش از 20 سال اقامت در این شهر به نوعی همواره نقش کارگر خانه های مردم را دارد. تا جایی که از زن بودن خود، دخترش و نوه دختری اش که دختر خردسالی است به ستوه می آید و کاری را می کند که به زعم دیگران نباید بکند. در مقابل، قهرمان داستان بعدی(داستان او) از دست ماموران امنیتی زمان وقوع داستان(ساواک) فرار کرده و به این شهر آمده و به نوعی پناهنده شده است. او به رغم این که عرف و سنت های رایج در این شهر را نادیده می گیرد، (با دختر رئیس شورای حل اختلاف شهر رابطه دوستانه برقرار می کند در حالی که در این شهر حتی حرف زدن مرد غریبه با زنان و دختران شهر غیر معمول و ناپسند عموم است) مورد بخشش پدر دختر و بقیه قرار می گیرد و در پایان داستان همه کاره این شهر می شود. البته وقوع انقلاب و تغییر و تحولات اجتماعی باعث می شود این مرد از یک فراری زمان قبل از انقلاب، به یک قهرمان و نجات دهنده و آورنده رفاه برای مردم در سال های بعد از انقلاب تبدیل شود و تقریبا همه امور شهر را در دست بگیرد و حتی پاداشی برای سال های خدمت بی شائبه به مردم شهر را از دست مسئولان رده بالا بگیرد. با آن که این مرد فقط در یکی از داستان های کتاب حضور دارد، اما تاثیر رفتارهای غیر مسئولانه او در روایت های دیگر کتاب هم دیده می شود. از جمله قتل پیرزنی که در جوانی شاهد معاشقه این مرد با دختر رئیس شورای حل اختلاف شهر بود و بعدها به شکل مرموزی به قتل می رسد. این قتل هم مانند بسیاری از ویژگی های این شهر، مرموز و پر از سئوال های بی پاسخ برای ساکنان شهر است و باعث رواج شایعات بسیار در بین آنها می شود و بیش از پیش، وهم و خیال را در بین این جماعت دور افتاده رواج می دهد.

چاپ اول(1398) کتاب«آن شهر شاید» نوشته الاهه علیخانی، در 114 صفحه با شمارگان770 نسخه و قیمت 18000 تومان از سوی نشر ثالث در تهران چاپ و منتشر شده است.