یادداشتی بر مجموعه داستان«زیر پل سوخته کابل» نوشته سید محمود حسینی

روایت لحظه های بغرنج انسانی 

داستان کوتاه فارسی در سال های اخیر و در بین تعدادی از نویسندگان به شدت به سمت ایجاز و گزیده گویی رفته و در این میان، برخی از نویسندگان توانسته اند از قالب نوشتاری داستان های کوتاه کوتاه بهره برده و موضوعات داستان خود را با استفاده از کمترین تعداد کلمات به مخاطب منتقل کنند. البته گرایش بیش از حد به این قالب نوشتاری هم طبعاتی دارد که مجموع این رویکردها را می توان در مجموعه داستان«زیل پل سوخته کابل» نوشته سید محمود حسینی دید. این کتاب از دو دفتر جداگانه اما به هم پیوسته تشکیل شده که در بیشتر داستان های دفتر اول و تعدادی از داستان های پایانی دفتر دوم، رویکرد نویسنده ایجاد زیاد در روایت داستان هاست که همین مسئله باعث شده تعدادی از آثار این دفتر در بهره گیری از برخی عناصر داستانی با محدودیت هایی مواجه شوند. از جمله در توصیف فضاها و شخصیت های داستانی که عناصر محیطی و بومی در آنها کمرنگ تر است. در مقابل، بسیاری از داستان های دفتر دوم از این جهت غنی تر هستند و در اغلب آنها، مخاطب با محیط های جغرافیایی مشخص رو به رو است که طبعا شخصیت های داستانی هم هویت مشخصی دارند. شاید بشود گفت در داستان های دفتر اول، نویسنده به اغلب موضوعات داستانی به چشم فراگیرتر نگاه کرده و مکان ها و شخصیت های داستانی را فراتر از یک محیط جغرافیایی خاص دیده و همین باعث شده خوانندگان به مراتب بیشتری با این آثار احساس همذات پنداری کنند. در حالی که بیشتر داستان های دفتر دوم با تمرکز روی موضوعات خاص در محیط مشخص، سرزمین افغانستان، برخی از ویژگی های زیستی افراد در این سرزمین به تصویر کشیده شده است. با توجه به تعداد نسبتا زیاد داستان ها در این مجموعه، (28 عنوان) طبعا همه این آثار کیفیت یکسانی ندارند. اغلب داستان های موفق این مجموعه را آثاری تشکیل می دهند که در آنها ویژگی های بومی با رویکرد بیان معضلات اجتماعی در جامعه جنگزده کشور افغانستان پررنگتر است. از جمله داستان های«هیچ»، «بی اختیار...»، «حماقت»، «مسافر»، «حلالیت»، «شرافت»، «کالای نو»، «زیر پل سوخته کابل» که همگی از آثار موفق این مجموعه هستند. در بخش بیان معضلات اجتماعی هم، نویسنده به مسایل مختلفی توجه کرده است. از پیامدهای ناگوار اعتیاد در میان طیف های مختلف شهروندان تا رفتارهای نادرست برخی فرماندهان نظامی با شهروندان عادی و همچنین ناکامی های احساسی و عاطفی که برخی از شخصیت های داستانی تجربه می کنند. در مجموع، رویکرد اصلی نویسنده در داستان های کتاب«زیر پل سوخته کابل، بیان برخی مسایل بغرنج و معضلاتی است که جامعه امروز افغانستان به اشکال مختلف آن را تجربه می کند.

چاپ اول (زمستان 1395) کتاب«زیل پل سوخته کابل» نوشته سید محمود حسینی در 84 صفحه با شمارگان 1000 نسخه و قیمت 8000 تومان از سوی انتشارات نگار تابان در تهران چاپ و منتشر شده است.

 

- این یادداشت در «خبرگزاری صلح افغانستان» منتشر شده است.